Czym jest różaniec? Różaniec po łacinie rosarium to nazwa katolickiej modlitwy, której rodowodem jest Ewangelia. Chociaż nie ma o niej wprost wzmianki w Piśmie Świętym to większość jej słów stanowią cytaty z pierwszego rozdziału Ewangelii według Świętego Łukasza (Łk 1, 28 i 45). Wartość różańca oparta jest na wielu objawieniach maryjnych, których prawdziwość potwierdził Kościół katolicki. Od wieków chrześcijanie próbowali odpowiedzieć na wezwanie św. Pawła Apostoła do nieustannej modlitwy. Jednym ze sposobów było powtarzanie różnych modlitw.
Skąd słowa modlitw? Pierwszą i najstarszą modlitwą chrześcijan jest Modlitwa Pańska czyli „Ojcze nasz…”, której nauczył nas sam Pan Jezus. Chrześcijanie odczuwali także potrzebę proszenia o wstawiennictwo Najświętszą Maryję Pannę. Dlatego w XII wieku utrwalił się w Kościele zwyczaj odmawiania Pozdrowienia anielskiego, czyli słów którymi archanioł Gabriel przywitał Maryję podczas zwiastowania dobrej nowiny o narodzinach Chrystusa. Z czasem dodano do tych słów także te wypowiedziane do Maryi przez świętą Elżbietę w czasie nawiedzenia. Pozdrowienie anielskie rozpoczynające się od słów „Zdrowaś Maryjo…” to najczęściej powtarzana modlitwa w różańcu. Na przełomie XV i XVI wieku dołączono prośbę: „Święta Maryjo, Matko Boża...”, a później dołączano także rozważanie tajemnic z życia Jezusa i Maryi.
Symbolika różańca. Kwiaty przez wieki wyrażały i symbolizowały uczucia ludzi. Często ofiarowywano piękne kwiaty ukochanym osobom. Modlitwy traktowane były jako duchowe kwiaty. Dlatego każde odmówione „Zdrowaś Maryjo…” podczas różańca porównywano z ofiarowaniem Matce Bożej jednej róży. Stąd modlitwę złożoną z wielu „Zdrowaś Maryjo…” nazwano wieńcem z róż, czyli różańcem, który odmawia się na koronce.
Historia różańca. Za propagatora różańca świętego uważa się św. Dominika (1170-1221), któremu objawiła się Matka Boża i nakazała rozpowszechnianie tej modlitwy. Nie był to jednak jeszcze różaniec w dzisiejszej formie. Różaniec stał się dla św. Dominika skuteczną bronią w walce z herezją albingensów. Ostateczny kształt modlitwy różańcowej ustalił się w XV dzięki dominikaninowi Alamusowi a la Roche. On ustalił liczbę 150 „Zdrowaś Maryjo…” na wzór 150 biblijnych psalmów, które podzielił na dziesiątki poprzeplatane modlitwą „Ojcze nasz….”. Dla rozpowszechniania tej modlitwy założył pierwsze bractwo różańcowe. Dominikanie ustalili ilość rozważanych tajemnic na 15, dzieląc je na 3 części: radosną, bolesną i chwalebną. W XVI wieku różaniec poprzedzono wyznaniem wiary, a po każdej dziesiątce dodano „Chwała Ojcu…”. Po wyznaniu wiary dodano „Ojcze nasz…” oraz 3 razy „Zdrowaś Maryjo…” na uproszenie cnót Boskich: wiary, nadziei i miłości.
Dzięki zakonowi dominikanów modlitwa różańcowa stała się znana na całym świecie. Jej ostateczną formę w 1566 roku zatwierdził Papież Święty Pius V, który sam był dominikaninem. Papież ten stworzył sojusz katolickich władców Europy w celu obrony przed muzułmanami. Europejczycy modlili się gorliwie na różańcu podczas walk z Turkami.
Różaniec bronią. Modlitwa różańcowa bardzo szybko zyskała popularność i była traktowana jako oręż przeciw wrogom wiary. Jednym z przykładów skuteczności tej modlitwy była zwycięska bitwa morska pod Lepanto w 1571 roku. Szesnastowieczna Europa była zagrożona najazdami muzułmańskich Turków. Już w VII wieku kalifowie zdobyli Jerozolimę i Ziemia Święta przestała należeć do chrześcijan. Mahometanie dążyli do narzucenia siłą swojej religii kolejnym narodom. Muzułmanie po wyruszeniu z Półwyspu Arabskiego i opanowaniu Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej zajęli Hiszpanię. Przez krótki czas inwazja mahometan była powstrzymywana przez wyprawy krzyżowe. W XVI wieku imperium Turków Osmańskich wybudowało ogromną flotę, planowało bowiem zająć chrześcijańskie porty śródziemnomorskie i podbić Rzym. Sułtan turecki pewien swojego zwycięstwa butnie przechwalał się, że z Bazyliki Świętego Piotra w Rzymie uczyni stajnie dla swoich koni.
Papież Pius V dostrzegł niebezpieczeństwo i wezwał kraje europejskie walki przeciwko agresorowi. Dowództwo floty chrześcijańskiej objął Don Juan z Austrii. Papież udzielił mu błogosławieństwa i poprosił, żeby werbował tylko mężczyzn, którzy prowadzili nienaganne życie moralne. 30 września całe wojsko sprzymierzonych krajów katolickich przyjęło sakramenty święte i statkami wypłynęło na morze. Wtedy Papież wezwał wszystkich katolików do modlitwy różańcowej, a w całej Europie zorganizowano procesje różańcowe.
Dnia 7 października 1571 roku w okolicach Lepanto w Zatoce Korynckiej miała miejsce decydująca bitwa morska, w której starły się ze sobą flota chrześcijańska i turecka. Zacięta walka trwała wiele godzin, a o zwycięstwie Świętej Ligii katolickiej przesądziła nieoczekiwana zmiana pogody. Wiatr uniemożliwił wówczas manewry okrętom tureckim. Zwycięska bitwa zatrzymała inwazję muzułmanów na Europę. Święty Pius V świadomy, komu zawdzięcza cudowne ocalenie Europy, uczynił dzień 7 października świętem Matki Bożej Różańcowej. W encyklice napisał: „Pragniemy szczególnie, aby nigdy nie zostało zapomniane wspomnienie wielkiego zwycięstwa uzyskanego od Boga przez zasługi i wstawiennictwo Najświętszej Maryi Panny w dniu 7 października 1571 roku, odniesione w walce przeciw Turkom, nieprzyjaciołom wiary katolickiej”.
Papież Klemens XI po zwycięstwie odniesionym nad Turkami pod Belgradem w 1716 roku, rozszerzył święto Matki Bożej Różańcowej na cały Kościół. W roku 1885 Papież Leon XIII polecił odmawiać Różaniec przez cały październik i wprowadził do Litanii Loretańskiej wezwanie „Królowo różańca świętego módl się za nami”.
Żywy Różaniec. Pierwsze Stowarzyszenie Żywego Różańca założyła Paulina Maria Jaricot w 1826 roku we francuskim Lyonie. Od tamtego czasu szybko powstawały kolejne. Składały się one z 15-osobowych grup, zwanych różami. Na czele każdej z nich po dziś dzień stoi zelator lub zelatorka. Każdy członek Róży różańcowej odmawia codziennie jedną dziesiątkę różańca, czyli jedną tajemnicę. Róża z 15 osób (obecnie 20) łącznie daje codziennie odmówiony cały różaniec. Żywy Różaniec zatwierdził Papież Grzegorz XVI w 1832 roku. Opiekę nad nim Papież Pius IX w 1877 roku powierzył przełożonemu generalnemu dominikanów. Celem Żywego Różańca jest propagowanie kultu Jezusa i Maryi, umacnianie wiary, walka z szatanem, szerzenie pokoju i nabywanie cnót chrześcijańskiej.
Koła różańcowe bardzo szybko stały się popularne wśród katolików na całym świecie. Do kół różańcowych nazywanych także bractwami należeli między innymi: król Polski Jan III Sobieski – zwycięzca bitew z Turkami pod Chocimiem i Wiedniem oraz major Henryk Sucharski – dowódca obrony Westerplatte.
Maryja o Różańcu. W każdym z sześciu objawień w Fatimie w 1917 roku Maryja prosiła: „Odmawiajcie codziennie różaniec”. A podczas ostatniego objawienia 13 października przedstawiła się: „Jestem Najświętszą Panną Różańcową”. My w naszym kraju też mamy swoją Fatimę. W Gietrzwałdzie na Warmii Maryja powiedziała: „Tutaj powinien ustawicznie rozlegać się Różaniec”. Wezwanie Królowej Polski zostało podjęte, a na Warmii znajdującej się wówczas w zaborze pruskim przyjął się zwyczaj odmawiania różańca w rodzinach. Owocem tego był zanik pijaństwa i odrodzenie życia religijnego, a także rozwój ekonomiczny i demograficzny.
Podczas objawień w Lourdes w 1858 roku Matka Boża miała ze sobą różaniec. Z radością patrzyła na Świętą Bernadettę odmawiającą różaniec. A w 1884 roku Maryja powiedziała Agrelli z Neapolu, że znajdujące się w Litanii Loretańskiej wezwanie „Królowo Różańca Świętego”, jest dla Niej najdroższe i najcenniejsze. Maryja podczas swoich objawień w różnych miejscach mówiła, że różaniec to ratunek dla świata.
Kto może odmawiać różaniec? Każdy człowiek: czy jest to mężczyzna, czy kobieta czy dziecko, nastolatek czy dorosły, sportowiec czy osoba słabego zdrowia, profesor czy polityk, pobożny czy grzesznik, naukowiec czy alkoholik. Wszyscy oni są dziećmi Maryi Niepokalanej i wszyscy potrzebują Jej pomocy, aby dostać się do nieba.
Gdzie i kiedy odmawiać różaniec? W kościele, przed Jezusem ukrytym w Najświętszym Sakramencie lub przed obrazem Najświętszej Maryi Panny, zarówno w kościele jak i w domu. Nawet podczas spaceru – różaniec może być odmawiany wszędzie i o każdej porze. W czasie smutku, niebezpieczeństwa czy pokusy, ale też kiedy cieszysz się i składasz dziękczynienie za otrzymane łaski. Słuchając audycji różańcowej czy modląc się, w rodzinnym kręgu. W samotności, w nocy, gdy nie potrafisz zasnąć, kiedy czekasz na autobus lub w kolejce do lekarza, kiedy idziesz do szkoły lub pracy.
Jak odmawiać różaniec? Odmawiając codziennie różaniec, każdy szybko nauczy się na pamięć wszystkich jego modlitw i tajemnic. Biorąc udział w nabożeństwach różańcowych w kościele lub słuchając transmisji w radio i telewizji nauczysz się kolejności i przebiegu tej modlitwy. Podczas różańca rozważaj po kolei każdą tajemnicę różańca, tak jak gdybyś był obecny, kiedy miała ona miejsce. Zgodnie z poleceniem Świętego Jana Pawła II rozważanie tajemnic różańcowych dobrze jest ubogacić odczytaniem fragmentu Ewangelii związanego z tajemnicą lub innego tekstu Pisma Świętego. Wiele informacji o różańcu można znaleźć w wydanym przez Papieża Jana Pawła II Liście Apostolskim „Rosarium Virginis Mariae” z 2002 roku.
Różaniec w naszej parafii:
– w dni powszednie października: bezpośrednio po Mszy Świętej o 17:00,
– w niedziele października: po Mszy Świętej o 10:00,
– wszystkie niedziele w ciągu roku: pół godziny przed wieczorną Mszą Świętą.
Zachęcamy wszystkich do udziału we wspólnej modlitwie.
ks. dr Piotr Karwowski
Views: 107